تاریخچه بازی‌های رایانه‌ای

بازی‌های رایانه‌ای به شکل امروزی خود حاصل تلاش و ایده‌های خلاقانه مخترعین و تولیدکنندگان آنها بوده‌است. این صنعت جذاب و پر درآمد در سال‌های متمادی فعالیت و حیات خود همواره محلی برای بروز و ظهور ایده و طرح‌های جذاب و شگفت‌انگیز بوده‌است. از بازی‌های ساده‌ای که تنها با چند مکعب طراحی شده‌بودند تا بازی‌های بسیار جذاب و پرتحرک امروزی مانند افسانه گرلت و مامور زمان همگی برای کودکان و نوجوانان عصر خود جذابیت و تاثیرگذاری داشته‌اند.
در ادامه به طور مختصر تاریخچه‌ای از بازی‌های رایانه‌ای و سیر تکامل آنها بیان شده‌است.

ایده‌ای ناموفق، ظهور یک صنعت

در سال 1949 میلادی به مهندس جوان آقای رالف با‌ئر (Rulph Baer) ساخت یک برنامه تلویزیونی واگذار شد. از او خواسته شده‌بود فقط برنامه معمولی را طراحی نکند، بلکه کاری کاملاً جذاب و استثنایی را بنویسد. انجام کار برای آقای رالف بائر مشکل نبود، او تمایل داشت از محدوده طرح واگذار شده، فراتر گام بردارد و کاری نوظهور ارائه دهد و به وسیله بازی برنامه‌اش را اجرا کند، اما بازی خاصی را در نظر نداشت. به ‌هر حال مدیر او فکرش را تأیید نکرد و طرح مورد نظر با‌ئر اجرا نشد.
زمانی که رالف بائر طرح خویش را عرضه کرد، نمی‌دانست که بنیان‌گذار صنعت نوینی در جهان شده که امروزه بعد از گذشت نیم قرن تبدیل به صنعت با شکوه و سودآوری شده‌است.
در سال 1952 میلادی الف راسل دالگلاس (A.S.Douglas)، دانشجوی دکترای دانشگاه کمبریج تز خویش را درباره تأثیر متقابل انسان-رایانه نوشت و اولین بازی گرافیکی رایانه‌ای را به همراه دو همکلاسی دیگر خود طراحی کرد. اما اولین بازی واقعی رایانه‌ای در سال 1961 میلادی به نام جنگ ستارگان (Spacewar) نوشته شد.

راسل داگلاس:

اما هنوز چیزی به نام کنسول بازی وجود نداشت تا اینکه رالف بائر که در این چند سال بیکار ننشسته بود و به طور موازی با راسل داگلاس روی ایده اولیه خود زمان گذاشته بود و کار می‌کرد، در نهایت با همکاری با شرکت   Magnavox  اولین کنسول بازی را به بازار ارائه کردند.
نمایش این محصول در 24مه 1972 و عرضه آن به بازار در اوت همان سال انجام پذیرفت. این کنسول سه سال پیش از عرضه نخستین کنسول خانگی شرکت آتاری به نام پونگ که نسخه  Arcadeآن در سال 1972منتشر شد، عرضه گردیده است. مگناوکس ادیسه توسط رالف بائر طراحی شد، او کار طراحی را در سال 1966 آغاز و در سال 1968 به پایان رساند که با نام جعبه قهوه‌ای نیز شناخته می‌شود. در مجموع 10 عدد کارتریج بازی برای این کنسول عرضه شد. مگناوکس ادیسه توانست در مجموع بیش از 330?000 نسخه در جهان فروش داشته‌باشد که برای اولین کنسول بازی در آن زمان، رقم خوبی بود. در حال حاضر این کنسول در مؤسسه اسمیتسونین موزه ملی تاریخ آمریکا در واشنگتون دی‌سینگه‌داری می‌شود. وبگاه آی‌جی‌ان در سال 2009 نام این کنسول را در میان 25 کنسول برتر در تمام دوران‌ها آورده‌است.

شروع نسل دوم ظهور آتاری و دستگاه‌های آرکید:

کنسول‌های نسل دوم آغازگر استفاده از پردازشگرهای 8-بیتی بودند. عرضه این دسته از کنسول‌ها در سال 1976و ارائه کنسول چنل اف و 1292 Advanced Programmable Video System آغاز شد. با ارائه این کنسول‌ها و اقبال عمومی، شرکت‌های گوناگونی خود را وارد این میدان کرده و به کسب بازارهای پرسود اندیشیدند. آتاری 2600 در متن این علایق شرکت‌ها قرار گرفت و انگیزه‌ای بالا را برای ورودشان به این بازار ایجاد کرد. این کنسول‌ها همانند کنسول‌های نسل نخست از رسانه کارتریج برای ایجاد سرگرمی استفاده نمودند.
آتاری شرکت و نام تجاری با مالکان چند ملیتی است که از سال 1972فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت هم‌اکنون زیر نظر شرکت آتاری اینتراکتیو فعالیت می‌کند؛ شرکت‌هایی که همگی از شرکت مادر آتاری اس‌ای پیروی می‌کنند. شرکت اصلی آتاری در سال 1972، توسط نولان باشنل و تد دابنی پایه‌گذاری شد.

شرکتی که از همان آغاز، پیشرو در زمینه بازی‌های ویدئویی، کنسول‌های بازی و رایانه‌های خانگی بود. محصولاتی چون پونگ و آتاری 2600 از تولیدات محبوب و پرفروش این شرکت به حساب می‌آمد.

اما پونگ چه بود؟

چندی پس از تأسیس شرکت آتاری توسط باشنل مهندسی به نام آلن الکورن به استخدام این شرکت در‌آمد، با این هدف که ارتباطی میان بازی رایانه‌ای و دستگاه‎های سکه‌ای پینبال دهه 40 و 50 به وجود آورد و این‌گونه بود که اولین دستگاه آرکید به وجود آمد و تا به امروز نیز این دستگاه‌ها در اماکن عمومی دیده می‌شوند.

این شروعی برای نسل دوم بود!!!

موفقیت‌های اقتصادی کنسول‌های بزرگ بازی‌های ویدئویی در کلوپ‌ها در آغاز دهه 1970، همچنین عامه‌پسندی بسیاری از این‌گونه بازی‌ها و میل بازی‌کنندگان به انجام بازی‌ها در خانه، باعث شد که فرصت بزرگی برای عرضه‌ی نسخه‌های خانگی این بازی‌ها به وجود‌ آید. در سال 1975 شرکت آتاری نسخه‌ی خانگی بازی پونگ یا تنیس دو نفره عرضه کرد. با این عرضه‌ی موفقیت‌آمیز، شرکت‌های دیگری نظیر مَگناوُکس و کولکو نیز بازی‌های مختص خود را انتشار دادند. تمام اینها روی کنسول‌هایی که فقط قادر بودند یک بازی را اجرا کنند، قابل بازی بودند. پس از آن، شرکت فیرچایلد در سال 1976 کنسول کانال اف را عرضه کرد. این دستگاه، اولین کنسول برای بازی‌های ویدئویی بود که به جای اجرای یک بازی از حافظه‌ی داخلی، از کارتریج استفاده می‌کرد.
این نسل تا اوایل سال 1984 ادامه داشت...

نسل سوم کنسول‌ها:

در تاریخچه بازی‌های ویدئویی، کنسول‌های نسل سوم موجودیت خود را از تاریخ 15 جولای 1983 آغاز کردند. عرضه این نسل از کنسول‌ها پس از پایان دوران بازی‌های آمریکای شمالی از 1983 همزمان بود. این بار دو شرکت ژاپنی نینتندو و سگا بودند که نسل جدید کنسول‌های بازی ویدئویی را عرضه و دورانی طلایی را برای این صنعت آغاز کردند. نینتندو با عرضه کنسول بسیار محبوب و پرفروش خود، ان‌ای‌اس و سگا با عرضه کنسول اس‌جی - 1000 که این رخداد باعث انتقال قدرت نفوذ بازارهای فروش کنسول از ایالات متحده به ژاپن بود.
گرچه کنسول‌های نسل پیشین نیز از پردازشگر 8-بیتی برخوردار بودند و این نسل نیز این‌گونه است، اما دوران اوج این نسل از پردازشگرها در کنسول‌های نسل سوم نمود یافت و سپس پایان بخش این نوع از پردازشگرها بود. همچنین برای نخستین بار در این نسل بود که کنسول‌ها براساس مقدار بیت نسل‌بندی و مورد سنجش قرار ‌می‌گرفتند. پایان این نسل هم‌آغاز با دوران ارائه نسل چهارم و پردازشگرهای 16-بیتی بود.

نسل چهارم:

این نسل از کنسول‌ها که در رتبه‌بندی خود، کنسول‌های 16-بیتی به ‌شمار می‌آیند، برای نخستین بار در 30 اکتبر 1985وارد بازار شدند. آغاز این عرضه با ارائه کنسول توربوگراف‌اکس-16شرکت ان‌ای‌سی بود. گرچه NEC شرکتی بود که نخستین کنسول در این نسل را عرضه نمود، اما رقابت و سلطه بر بازارهای مطبوع، در ادامه در اختیار نینتندو و سگا قرار گرفت. نینتندو با عرضه سوپر نینتندو و سگا با کنسول سگا مگا درایو انحصار بازارها و رقابت در این عرصه را به شکلی جدی ادامه دادند.
نینتندو با اتکا به تجربه‌ی بسیار موفق خود در نسل سوم کنسول‌های بازی ویدئویی توانست به خوبی این موفقیت را تداوم بخشیده و بازارهای بزرگ و معتبری را برای خود ایجاد کند. از سویی دیگر شرکت سگا، با اتکا به تجارب پیشین و نوآوری‌های ارزنده‌ای چون بازی سونیک خارپشت توانست تا رقابت تنگاتنگی با نینتدو داشته باشد. گرچه سونیک محبوبیت فراوانی را کسب کرد، اما رقیبی بسیار قدرتمند به نام ماریو همواره در برابر او قرار داشت. این بازی‌ها محبوبیت گسترده‌ای در سطح جهانی پیدا کرده و ادامه‌هایی نیز برای آنها ساخته شد.
کنسول‌های نسل چهارم با رسانه‌ی کارتریج سرگرمی را برای مخاطبان خود ایجاد می‌کردند. همچنین به همراه کنسول‌های این نسل، افزونه‌هایی نیز ارائه شد. مانند سگا سی‌دی که افزونه‌ای برای استفاده از لوح فشرده مخصوص در کنسول سگا مگا درایو بود.

نسل پنجم:

در تاریخچه بازی‌های ویدئویی نسل پنجم کنسول‌ها، در کنسول‌های 32-بیتی دسته‌بندی می‌گردند. البته در میان کنسول‌های این نسل، هستند مورادی که این دسته‌بندی را نقض نموده‌اند. نینتندو 64کنسولی 64-بیتی بود که در حیطه کنسول‌های نسل پنجمی قرار می‌گیرد. پشتیبانی از فضاهای سه‌بعدی در زمینه طراحی بازی، از ویژگی‌های نوینی بود که با ارائه کنسول‌های این نسل، محبوبیت یافته و ادامه یافت. کنسول‌های نسل پنجمی در بازه‌ی زمانی 1993تا 2003عرضه شدند. سگا سترن سگا در سال 1994، پلی‌استیشن سونی در سال 1994، نینتندو 64نینتندو در سال 1996، اصلی‌ترین و محبوب‌ترین کنسول‌های عرضه شده در این نسل هستند.
تقسیم‌بندی کنسول‌ها برپایه مقدار توانایی پردازشگر آن‌ها در مقدار بیت پردازش شده، از نسل سوم کنسول‌های بازی رونق یافت. زمانی که ژاپنی‌ها ابتکار عمل را از آمریکا دراختیار گرفتند و بازارهای بزرگی را در این صنعت به خود اختصاص دادند. اما این تقسیم‌بندی، نمی‌توانست تقسیم‌بندی درستی باشد. نمونه بارز آن کنسول نینتندو 64 شرکت نینتندو بود که با پردازشگری قدرتمند، از رسانه کارتریج استفاده می‌کرد. این کنسول با توجه به پردازشگر 64-بیتی خود در برابر هم‌نسل‌های 32-بیتی‌اش، و همچنین نفوذ و تجربه بالای سازنده خود، نتوانست تا بازارهای قابل توجهی را در قیاس با پلی‌استیشن به خود اختصاص دهد. گرچه بازاریابی قوی شکل گرفت اما محبوبیت تنها معطوف به بازاریابی نشد و ویژگی‌های منحصر به‌ فرد پلی‌استیشن، همواره یک سد بزرگ در برابر نینتندو 64 بود.
کنسول‌های این نسل، برای نخستین بار در این عرصه، به شکل گسترده و پیش‌فرض از رسانه لوح فشرده استفاده نمودند.

نسل ششم:

کنسول‌هایی که بر مبنای درجه‌بندی با مقیاس مقدار بیت، در فرمانرو کنسول‌های 128-بیتی هستند. این نسل از کنسول‌های بازی ویدئویی از پردازشگر قدرتمند 128-بیتی برخوردار بوده و قدرت زیادی را برای پردازش محیط‌های پویای سه‌بعدی در اختیار ‌داشتند. از دیگر ویژگی‌های کنسول‌های این نسل، بازگشت سازندگان آمریکایی به این عرصه و حضور جدی آنان در زمانی بود که ژاپنی‌ها بازارها و انحصار این صنعت را به شکلی سنتی در اختیار‌ داشتند. نخستین کنسول این نسل توسط شرکت سگا ارائه گشت. زمانی‌که سگا در سال 1998، با عرضه دریم‌کست نخستین کنسول 128-بیتی را معرفی کرد. سونی با پلی‌استیشن 2، نینتندو با گیم‌کیوب و سرانجام مایکروسافت با کنسول ایکس‌باکس، هرکدام به‌گونه‌ای برای افزایش نفوذ خود در بازارهای این صنعت برآمدند. همچنین در این نسل، تعدادی کنسول بازی دستی نیز عرضه شد. که برخی از آن‌ها مانند بازی بوی ادوانس با اقبال کم‌نظیری روبه‌رو شد. سرانجام با توقف عرضه پلی‌استیشن 2 در 4ژانویه 2013میلادی، دوران نسل ششم کنسول‌های بازی،‌ خاتمه یافت.

نسل هفتم:

نسل هفتم کنسول‌های بازی، از دیدگاه فنی، نسبت به نسل ششم دچار پیشرفت‌های جهش‌وار شده‌اند. نخستین کنسول این نسل توسط مایکروسافت ارائه گشت. مایکروسافت در22 نوامبر سال 2005 کنسول ایکس‌باکس 360 را عرضه نمود. این در حالی بود که مایکروسافت، پیش از این تجربه عرضه کنسول را در کنسول‌های نسل ششم داشت. هر چند به ‌لحاظ نفوذ در بازارها و فروش، ایکس‌باکس از دو رقیب خود شکست خورد، اما یک تجربه بزرگ برای مایکروسافت به حساب می‌آمد. سونی با پلی‌استیشن 3و نینتندو با وی نیز در این نسل از کنسول‌ها نیز حضور داشتند. ویژگی بارز این نسل از کنسول‌ها، توانایی بسیار بالای آن‌ها در زمینه پردازش بسیار قوی در زمینه محیط‌های سه‌بعدی، کیفیت بسیار بالای صوتی و تصویری، پشتیبانی گسترده خدمات آنلاین، افزونه‌ها و امکانات جانبی جالب و نوآورانه بود.

Wii

 پنجمین کنسول خانگی نینتندو و جانشین نینتندو گیم‌کیوب است که به طور کامل قابلیت سازگاری عقبرو را با تمامی بازی‌ها و بیشتر لوازم جانبی گیم‌کیوب دارد. نینتندو نخستین بار در مورد این کنسول در نشست خبری نمایشگاه الکترونیک اکسپو 2003 سخن گفت و بعدها در نمایشگاه الکترونیک اکسپو 2005 از آن پرده‌برداری کرد. مدیرعامل شرکت نینتندو ساتورو یاواتا یک نمونه اولیه از وی ریموت را در سپتامبر 2005 در نمایشگاه بازی توکیو نشان داد. در نمایشگاه الکترونیک اکسپو 2006، وی برای نخستین بار چندین جایزه را از آن خود کرد. در 8 دسامبر 2006 وی فروش خود را در چهار بازار کلیدی به طور کامل آغاز کرد.
یک ویژگی مشخص این کنسول، کنترل کننده وایرلس آن، وی (wii) ریموت می‌باشد که می‌تواند به عنوان یک وسیله اشاره کننده دستی به کار رود و حرکات را در فضای سه‌بعدی تشخیص دهد. یکی دیگر از مشخصات به کار رفته در این کنسول وی‌کانکت24 می‌باشد، که قابلیت دریافت پیام و به‌روزرسانی را در زمانی که سیستم در حالت آماده به کار می‌باشد را دارد.
تا آوریل 2011 وی با فروش بالاتر از دو رقیب خود پلی استیشن 3 و ایکس‌باکس 360 پرفروشترین کنسول نسل خود به شمار می‌رود، و در دسامبر 2009 رکورد پرفروشترین کنسول بازی را در آمریکا طی یک ماه شکسته است.

xbox360

ایکس‌باکس 360 در تاریخ 22 نوامبر سال 2005 وارد بازار شد، در ابتدا تیم توسعه‌دهنده تصمیم داشت کنسول را با نام زنون یا XBOX 2 به بازار معرفی کند، اما شرکت مایکروسافت برای این‌که طیف اثرگذاری این محصول را بیشتر برای مردم نمایان کند، نام ایکس‌باکس 360 را بر آن نهاد. این کنسول دارای خدمات برخط با نام ایکس باکس لایو نیز هست.
این کنسول در ابتدا به صورت دو مدل CORE PACK و PREMIUM PACK به بازار عرضه شد که مدل CORE PACK  این کنسول فاقد هارد درایو و هدست و دسته‌های بی‌سیم بوده ولی مدل PREMIUM PACK  دارای هارد دیسک 20GB  و دسته‌های بی‌سیم و هدست بود. مدل پرمیوم با ارائه‌شدن مادر برد فالکون دارای هار 60 گیگابایتی شد. تا این که سرانجام با معرفی مادربرد جاسپر ساخت مدل پرمیوم هم متوقف شد.
از مدل‌های بعدی که برای این کنسول عرضه ‌شد، می‌توان به ARCADE PACK و ELITE PACK و Xbox 360 S  اشاره‌ کرد.
یکی از مهم‌ترین این اشکالات، گرم‌کردن بیش از حد کنسول بود که باعث می‌شد کنسول در مواقعی متوقف شود و در بعضی موارد دیگر کار نکند! البته این مشکل شامل تمامی کنسول‌ها نمی‌شد و درصدی از آن‌ها را شامل می‌گشت. شرکت مایکروسافت پس از بررسی‌های لازم، خط تولید360 XBOX را چند ماه بعد عوض‌کرد و ایرادات آن را تا حدود زیادی برطرف ساخت. به‌طوری که در کنسول‌هایی که بعد از تاریخ فوریه‌ی 2006 میلادی تولید شدند این مشکل حرارتی دیگر وجود نداشت. این که کنسول مشکل حرارتی دارد یا خیر را فقط با چند ساعت روشن گذاشتن و بازی‌کردن با آن می‌شود فهمید و راه دیگری ندارد. تمامی این مشکلات با ارائه مادر برد جاسپر در سال 2009 به پایان رسید.
برای این کنسول افزونه‌هایی چون کینکت نیز عرضه شد...

Play station

3 PlayStation یکی از محصولات شرکت سونی از سری پلی‌استیشن و در ادامه موفقیت‌های پلی استیشن 2 به بازار عرضه شده این کنسول از هفتمین نسل بازی‌های کامپیوتری است و در 11 نوامبر 2006 در ژاپن و 17 نوامبر 2006 در آمریکا و 23 مارس 2007 در اروپا و استرالیا به طور رسمی وارد بازار شد.
این کنسول، بزرگ‌ترین و حجیم‌ترین کنسول تاریخ بوده و در دو رنگ مشکی متالیک و مشکی مات ساخته می‌شود. وزنش حدود 5 کیلوگرم است و ابعادی برابر 2?4*3?5*98 سانتی‌متر دارد. یک فن 9 میلیمتری در عقب برای خنک‌کردن استفاده می‌شود و به تازگی شرکت سونی کامپیوتر نسخه‌ی جدیدی از سخت‌افزار بازی خود به نام4 Play Station را وارد بازار خود کرده که به تنهایی رکورد فروش کنسول‌های بازی را در دست خود گرفته که البته این تخصیص رکورد شرکت سونی به حق است چرا که خدمات و بازی‌های این کنسول عالی و دارای فضایی ملموس از زندگی می‌باشد.

  فرآوری شده در گروه محتوای درسا- علی محمد رجبی

https://www.dorsafamily.ir/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C.html